Kościół monofizycki rozwija się po przeprowadzonej reorganizacji przez Jakuba Baradaja. Fokas po zamordowaniu rodziny cesarza Maurycjusza i jego pięciu synów obejmuje władzą. Powstają krwawe rządy. Obala go Herakliusz, który próbuje przeprowadzić reformy, które odbudują zniszczony kraj. Jednak nie udaje mu się to bo następuje atak perski (Chosroes II). 5 maja 614 pada Jerozolima. Nastał długi okres wojen.
Herakliusz ryzykuje i atakuje Persję od strony Armenii (628). Święte Drzewo Krzyża wraca do Jerozolimy prawdopodobnie 21 marca 630 roku. Na pamiątkę tego wydarzenia ustanowiono święto Podwyższenia Krzyża, obchodzone do naszych czasów 14 września. Najazd Persów powoduje ucieczkę ludu na Zachód. Nigdy przedtem Zachód nie spotkał się z tak wielkim najazdem monofizytów. Pokój nie trwa długo, pojawia się nowe niebezpieczeństwo. W 622 roku Mahomet zbiegł z Mekki do Medyny. W 629 Arabowie uderzają na północ. W roku 635 pada Damaszek. Rok 638 to ponowny upadek Jerozolimy, w 642 upada Aleksandria. Później pada Kartagina i cała Afryka Prokonsularna, na końcu Hiszpania.
Herakliusz uważał, że w jednym cesarstwie ma panować jedna religia. Szuka więc pojednania do zjednoczenia u monofizytów. Patriarcha Sergiusz również widział takie rozwiązanie. Rozwiązuje on problem pogodzenia doktryny Chalcedonu, którą przyjmowali ortodoksi, z nauką o jednej naturze, którą przyjmowali monofizyci tak: w Chrystusie istnieją wprawdzie dwie natury, ale jedna aktywność, działanie, ponieważ działanie nie wynika z natury, ale z osoby. Kierunek ten nazwano monoenergetyzmem. To rozwiązanie spodobało się Heraklitowi. Wyznacza na stolicę Aleksandrii Cyrusa, który był zwolennikiem monoenrgetyzmu.
Póżniej Cyurus nawiązuje unię z monofizytami ku wielkiej radości Heraklita i Sergiusza. W tym czasie pojawia się w Aleksandrii mnich Sofroniusz. Zrozumiał on niebezpieczeństwo nowego systemu, prosząc patriarchę, aby unii nie zawierał. Cyrus go nie słucha i w „dowód wdzięczności” wysyła go do Konstantynopola. Sofroniusz pisze list do papieża Honoriusza. Później Sofroniusz powraca do Jerozolimy gdzie wybrano go patriarchą. Rozsyła listy informujące o jego wyborze. W tym czasie Herakliusz po bitwach w Palestynie wraca do Konstantynopola. Ogłasza pierweszy list monotelizmu w 638 roku. Później umiera w 638 roku Sofroniusz, Sergiusz i papież Honoriusz, a w 641 roku cesarz Herakliusz. Tak kończy się pierwszy etap sporu o wolę Chrystusa. Kończy się monoenergetyzm, zaczyna się monoteletyzm.
Później było znów trochę historii (str. 100-104). Sobór rozpoczyna się 7 listopada 680 roku w wielkiej sali pałacu cesarskiego, w obecności 48 biskupów i przedstawicieli papieża. Rozpatrywano skąd się wziął monoteletyzm. Był to sobór który oprócz tego, że był bardzo nudny, poruszający sprawy ważne, jednak polegał tylko na sprawdzaniu, weryfikowaniu i odczytywaniu. Trwał od 7 listopada 680 roku do 17 września 681 roku. Sobór ten zasadniczo zakończył spory, które trwał trzy wieki, chrystologiczne w Kościele starożytnym. Był to sobór uzupełniające wcześniejsze (tzn. piąty i szósty). Nazwano go więc quinisextum (piąto-szóstym) lub trullańskim (in Trullo). Synod ten uchwalił 102 kanony. Część z nich przyjęto w Rzymie niechętnie: np. te, które dotyczyły postu i celibatu. Tu pojawia się problem narzucania woli przez Zachód-Wschodowi i Wschód-Zachodowi. Jest to jeden z elementów przyszłej schizmy, bardziej niż wszelkie dogmaty.
