Fontanna di Trevi, wł. Fontana di Trevi – najbardziej znana barokowa fontanna Rzymu. Została zbudowana z inicjatywy Klemensa XII w miejscu istniejącej wcześniej fontanny zaprojektowanej przez Leona Battiste Albertiego z 1435 r. Zasila ją woda doprowadzona akweduktem zbudowanym w 19 r. p.n.e. przez Agrypę, tym samym, który zasila fontannę Barcaccia znajdującą się u podnóża Schodów Hiszpańskich.
W 1640 Urban VIII zainicjował dzieło przebudowy fontanny. Monumentalny projekt przedstawił Giovanni Lorenzo Bernini. Nie doszedł on jednak do skutku z powodu problemów finansowych dworu papieskiego.
Klemens XII w 1732 ogłosił konkurs na nową fontannę. Papież wybrał projekt Niccolo Salvi. Prace trwały od 1735 do 1776. Sam autor projektu nie dożył zakończenia budowy. Forma tej barokowej fontanny przypomina fasadę budynku, ma 20,0 m szerokości i 26,0 m wysokości. Centralnymi postaciami fontanny są Okeanos i dwa trytony, będące symbolami Kastora i Polluksa. Neptun znajduje się na rydwanie zaprzężonym w dwa hippokampy (hybrydy konia i ryby), z których jeden jest spokojny, prowadzony przez trytona z prawej strony, tryton z lewej strony natomiast stara się okiełznać niespokojnego konia. Symbolizują one dwa odmienne stany morza (cisza i sztorm)[1]. Cztery statuy umieszczone na balustradzie symbolizują cztery pory roku (są to dzieła Corsiniego, Ludovisiego, Pincellottiego i Queirolego). W sąsiednich niszach znajdują się kobiece postaci będące alegoriami Zdrowia (po prawej) i Obfitości (po lewej).
Legenda wiąże nazwę fontanny z imieniem Trevia noszonym przez dziewicę (łac. virgo), która odkryła źródło wody wykorzystane przy budowie akweduktu. Wodę doprowadzaną przez ten akwedukt do fontanny nazywa się Acqua Virgo.
Turyści zwyczajowo wrzucają do fontanny drobne monety (przez ramię, do tyłu), by zapewnić sobie “powrót do Rzymu”. Istnieją również legendy związane z ilością wrzucanych monet – jedna ma zapewnić powrót do Rzymu, dwie – romans, trzy – ślub. Pieniądze, wyławiane przez władze miasta, przeznaczone są na utrzymanie zabytków oraz na potrzeby biednych w Rzymie.
Po filmie Słodkie życie (La Dolce Vita) z 1960 w reżyserii Federico Felliniego stała się sławna na całym świecie, a scena kąpieli Sylvii granej przez Anitę Ekberg należy do najsłynniejszych w dziejach kina. Sama kąpiel w fontannie jest zakazana i karana.
Ciekawostki:
– Do fontanny turyści zwyczajowo wrzucają monety, co ma im zapewnić powrót do Rzymu. Podobno jedna moneta zapewnia ponowne odwiedziny, dwie romans, a trzy ślub. Monety są wyławiane i przeznaczane na cele charytatywne oraz na utrzymanie zabytków.
– Jedna z najsłynniejszych scen kina włoskiego została nakręcona nocą przy Fontannie di Trevi. Jest to słynny fragment filmu “La Dolce Vita” Felliniego (1960), gdzie postaci grane przez Anitę Ekberg I Marcello Mastroianniego wchodzą do fontanny. Podobno Mastroianniemu nie było w smak stać w zimnej wodzie kilka godzin, dlatego też zmuszony był uodpornić się na zimno dużą dawką alkoholu.
– Najłatwiej jest dotrzeć tu pieszo: fontanna położona jest w centrum historycznym Rzymu, a niedaleko znajduje się Kwirynał lub Piazza Venzia.