Sobory Kościoła Niepodzielnego, Konstantynopol I (381), cz. 3

Total
0
Shares

Na maj 381 cesarz Todocjusz zwołał do Konstantynopola synod biskupów Wschodu. Nie wiemy o nim wiele, nie zachowały się nawet akta synodu, kłopoty są nawet z liczbą kanonów dyscyplinarnych przez niego ustanowionych. Św. Atanazy zgromadził wokół siebie w Aleksandrii na tzw. Synodzie Wyznawców grupę biskupów, dla naradzenia się nad sytuacją. Było wiadome, że sprawa ortodoksji jest już wygrana. Gdy w 373 roku umarł św. Atanazy, w szranki weszło nowe pokolenie obrońców dogmatu Nicei: trzech wielkich Ojców z Kapdocji – Bazyli, bp Cezarei Kapadockiej, jego brat, Grzegorz z Nyssy, oraz Grzegorz z Nazjansu. Sytuacja w jakiej przyszło im żyć była bardzo trudna:

  • na Wschodzie prześladowanie ariańskie (Walens)
  • wzmagał się terror i mnożyły się intrygi (po 2 lub3 biskupów zwalczało się w poszczególnych miastach)
  • gminy były rozbite
  • wierni zastraszeni szykanami
  • poganie szydzili z chrześcijan
  • karierowicze mieli duże pole do popisu (tak świeccy jak i duchowni)

Wschód szukał pomocy Zachodu. Ale zachód nie przyszedł z pomocą. Sam był rozdarty przez walki zewnętrzne o tron biskupi w Rzymie. Znajomość języka greckiego na Zachodzie była coraz słabsza, wiedza Zachodu o Wschodzie coraz mniej ścisła. Porozumienie było nikłe, obie strony nie tylko mówiły, ale i myślały inaczej.

Bazyli umiera 1 stycznia 379 roku kiedy naciski ariańskie wyraźnie opadają (zwłaszcza, że pół roku wcześniej umiera cesarz Walens). Na tronie zasiada Teodocjusz, zwany później Wielkim. Dostrzega on rozbicie i pragnął doprowadzić do pokoju religijnego. Pierwszym jego posunięciem jest wydanie 28 lutego 380 roku dekretu, w którym zażądał by ludy mu poddane żyły w wierze przekazanej przez apostoła Piotra, wyznawanej zaś przez bpa Rzymu, Damazego, i bpa Aleksandrii, Piotra – w jedną boskość Ojca, Syna i Ducha Św. Pierwszym krokiem jest usunięcie biskupów ariańskich z ich stolic, następnym zwołanie synodu biskupów Wschodu. Powiadamia papieża Damazego i wysyła zaproszenia do biskupów na synod w Konstantynopolu, w maju 381 roku. Dlaczego zwołanie synodu było konieczne?

Przyczyny były różne – chaos doktrynalny wymagał zrobienia porządku. Należało zacząć o stolicy cesarskiej. Za czasów Walensa, rezydował jedynie biskup ariański. Niewielka grupa prawowiernych katolików znalazła biskupa w osobie Grzegorza z Nazjanzu. Został on biskupem (wcześniej wyświęcili go by przejął biskupstwo w Sazymie w Kapadocji) Konstantynoplu, gdzie zabrał się do pracy duszpasterskiej. W kaplicy Anastasis miał wielu wiernych. W Konstantynopolu swoimi kazaniami zrobił furorę. Arianie widząc sytuację napadają na kaplicę i wszystkich przebywających tam wiernych.

Były jednak sprawy ważniejsze od organizacyjnych., a mianowicie zagadnienia wiary. Arianizm był podzielony na grupy, dlatego powstawały szeregi herezji arianizujących. Herezje szerzyły się również w obozie przeciwników arianizmu, takim był min. macedonianizm, który występował przeciw bóstwu Ducha Św.

Sobór zwołano na maj 381 roku i trwał do 9 lipca tegoż roku. Brało w nim udział od 130 do 150 biskupów Wschodu oraz kilku biskupów Zachodu. 36-ciu macedonianom, którzy na znak protestu przeciw ustanowionemu wyznaniu wiary opuściło synod, odebrano biskupstwo (Teodocjusz).

1.   Wpierw pojawiła się sprawa Konstantynopola. Biskupi zgromadzeni na soborze uznali za legalnego biskupa Grzegorza, choć wybór jego był niezgodny z kanonem 15 Soboru Nicejskiego, zakazującym przenoszenie biskupa z jednej stolicy na drugą. Biskupi wyjaśniali to tym, że Grzegorz nie objął stolicy w Sazymie. Biskupi Egipscy nie zgadzali się z tym, zakwestionowali oni wybór Grzegorza na biskupa Konstantynopola. Grzegorz zrzeka się stolicy, nie chcąc wchodzić w intrygi i podłości jakie go zastają.

2.   Pozostały sprawy dyscyplinarne.

  • potwierdzono ważność Nicei
  • potępiono szereg herezji (ariańskich)
  • biskupom nie wolno się mieszać w sprawy dyscyplinarne obcych diecezji
  • uznano święcenia Maksyma Cynika za nieważne
  • najważniejsze jednak to wyznanie wiary, które odmawia my w czasie coniedzielnej mszy św.

W drugiej połowie IV wieku wyznanie to było niewystarczające, potrzebne były nowe sformułowania. Jednym z podstawowych problemów była sprawa bóstwa Duch Św. Św. Atanazy doskonale wyczuł ten problem i to on po raz pierwszy poświęcił mu swój “List do Serapiona”, pierwszy w dziejach teologii traktat poświecony Duchowi Świętemu Zasadniczo najwięcej problemów w tym temacie mieli obrońcy prawdziwej wiary. Z jednej strony było rzeczą konieczną opracowanie nowego wyznania wiary, z drugiej istniała bardzo silna tendencja, by nie naruszyć w niczym Symbolu 318 Ojców (Sobór w Nicei). Ojcowie przepracowali na nowo Symbol (chociaż uczeni do dziś nie są tego aż tak bardzo pewni), co było dziełem prawdopodobnie Epifaniusza z Salaminy. Duch Św. został nazwany Panem (Kyrios), jak Panem są nazwani także Ojciec i Syn. W tych słowach uznano Jego bóstwo i równość wszystkich Trzech Osób, które odbierają wspólną cześć i chwałę w liturgii. Jest On nazwany również Ożywicielem, twórcą życia nadprzyrodzonego, bo uświęca wszelkie stworzenie. Jest zatem Bogiem, Dawcą życia, pochodzącym od Ojca w sposób tajemniczy i niepojęty.

Po tym soborze pozostaje jedno: świadomość roli Ducha Św., Pana i Ożywiciela, który od Ojca pochodzi, który wspólnie z Ojcem odbiera chwałę i uwielbienie, który mówił prze proroków.”

 

Total
0
Shares

Alexander Fleming

Nazywał się Fleming i był biednym szkockim farmerem. Pewnego dnia, gdy ciężko pracował w polu usłyszał wołanie o…

Może spodoba Ci się też...